ปัญหาสุขภาพทางช่องปากไม่ว่าเป็นการขาดการดูแลรักษาฟัน ก่อให้เกิดฟันผุที่ไม่สามารถแก้ไขด้วยการอุดฟันได้ รากฟันสึกกร่อน หรือประสบอุบัติเหตุจากเหตุสุดวิสัย ทำให้ฟันแตกร้าว ไม่สามารถใช้ฟันได้อย่างปกติ จึงเป็นปัญหาที่กังวลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน รวมทั้งรับประทานอาหารได้น้อยไม่มีความสุข
วันนี้เรามาทำความเข้าใจกับการครอบฟันกันก่อนว่า ครอบฟันคืออะไร มีประโยชน์อย่างไร สามารถช่วยแก้ปัญหาได้เพียงใด การครอบฟันจึงอาจจะเป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการรักษาของท่านก็เป็นได้
ครอบฟันคืออะไร ?
การครอบฟัน คือ นำวัสดุจากทันตกรรมที่สามารถใช้มาคลุมฟันที่เกิดความเสียหายในซี่นั้นๆ ทางแพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะนำวัสดุประเภทต่างๆที่ผ่านการรองรับอย่างแพร่หลายและได้มาตรฐานมาครอบฟัน ลักษณะจึงคล้ายกับสวมผ้ากันฝนคลุมในขณะที่ฝนตกหนัก แต่เป็นการสวมหมวกคลุมให้ฟันนั้นเอง
เพื่อปกป้องดูแลฟื้นฟูฟันให้ปลอดภัย ช่วยให้ฟันกลับมาใช้งานเป็นปกติ ลดความเสียหายจากอาการฟันผุขนาดใหญ่ซึ่งไม่สามารถแก้ไข หรือรักษาด้วยการอุดฟันได้ การครอบฟันแตกหัก มีรอยร้าวจากอุบัติเหตุจนทำให้สูญเสียเนื้อที่ของฟัน หรือแม้แต่ฟันต้องรักษารากฟัน โดยท่านสามารถเลือกสีที่เข้ากับฟันได้อย่างเป็นธรรมชาติ
สาเหตุที่ต้องครอบฟัน
สาเหตุที่ทำให้ต้องครอบฟันนั้นต้องผ่านการพิจารณาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญที่ลงความเห็น เพื่อปกป้องฟันที่ต้องรักษาไม่ให้เนื้อฟันต้องสูญหายไปมากกว่านี้ และรวมทั้งรักษาความแข็งแรงของโครงสร้างของฟันให้ปลอดภัยมากขึ้น ซึ่งสาเหตุที่แพทย์ต้องพิจารณามีดังนี้
- ผู้ที่ฟันหัก หรือจำเป็นต้องครอบฟันแตกร้าวขนาดใหญ่ จากอุบัติเหตุ
- การครอบฟันผุที่เนื้อของฟันมีรูขนาดใหญ่จนไม่สามารถใช้วิธีรักษาฟันโดยการอุดฟันได้
- ผู้มีความจำเป็นต้องครอบฟันโดยที่ฟันได้ผ่านการรักษารากฟันมาแล้ว
- การฟื้นฟูฟันด้วยการทำสะพานฟัน การทดแทนฟันด้วยการใช้รากฟันเทียม รวมทั้งผู้ที่ใช้ฟันที่สึกกร่อนมาก เนื่องจากใช้งานฟันที่ผิดปกติ
- ผู้ที่ชอบนอนกัดฟันเป็นประจำ และรวมถึงผู้ที่มีฟันมีสี หรือขนาดของรูปฟันผิดปกติ
ครอบฟันใช้วัสดุอะไรบ้าง
การครอบฟันนั้นสามารถใช้วัสดุใดทำทันตกรรม เราสามารถเลือกวัสดุนั้นๆตามที่ต้องการได้หรือไม่ สำหรับการครอบฟันนั้นต้องดูกันที่หลายปัจจัย รวมทั้งการปรึกษาแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญเพื่อแก้ปัญหาให้ตรงจุด โดยจะพิจารณาจากกรณีดังต่อไปนี้
- บริเวณที่ต้องการแก้ไขปัญหาในเรื่องการรักษาฟัน รวมถึงสำรวจตำแหน่งที่ตั้งของฟันที่ต้องการครอบฟัน ว่ามีหน้าที่ต่อโครงสร้างอย่างไร ต้องใช้วัสดุที่แข็งแรงกว่าบริเวณอื่นๆหรือไม่ หากพื้นที่นั้นจำเป็นต้องใช้ในการรับประทานอาหาร
- งบประมาณของผู้เข้าใช้บริการทันตกรรม เนื่องจากวัสดุที่ใช้ครอบฟันนั้น จะมีราคาที่แตกต่างกันตามแต่ละชนิด
- รวมทั้งพิจารณาปัจจัยอื่นๆที่อาจจะเกิดขึ้นหลังจากทำครอบฟัน ไม่ว่าจะเป็นโครงสร้างของฟัน ปัญหาฟันผุ ฟันสึกที่อาจจะตามมาในอนาคต
1. ครอบฟันด้วยโลหะล้วน
ครอบฟันด้วยโลหะล้วน (Full Metal Crown, FMC) เหมาะกับผู้ที่ต้องการแก้ไขความแข็งแรงของฟันกราม เป็นการครอบฟันที่มีลักษณะไม่เป็นธรรมชาติ เนื่องจากนำโลหะที่มีหลากหลายชนิดมาทำการครอบ เช่น ทองplatinum ทองแดง นำมาผสมกับ โคบอลต์โครเมียม หรือนิกเกิลโครเมียม เป็นต้น โดยไม่ต้องกังวลเรื่องความสวยงาม
การครอบฟันด้วยโลหะนั้น จะมีความแข็งแรง มีอายุการใช้งานที่ทนทาน จะใช้พื้นที่ในการครอบฟันน้อยกว่าส่วนอื่น แต่ในบางรายอาจจะเกิดการแพ้โลหะ และลักษณะของโลหะไม่สวยงามอย่างเป็นธรรมชาติมากนักจนเป็นที่สังเกตได้ง่าย
2. ครอบฟันด้วยเซรามิกล้วน
ครอบฟันด้วยเซรามิกล้วน (All Ceramic Crown, ACC) เป็นการครอบฟันที่มีสภาพลักษณะใกล้เคียงกับฟันอย่างเป็นธรรมชาติมาก สามารถเลียนแบบสีของฟันได้อย่างสวยงาม ซึ่งนิยมใช้กับการครอบฟันหน้า มีการเข้ากันเนื้อเยื่อในช่องปากได้สูง ยังพบผู้มีอาการแพ้น้อยกว่าการครอบฟันด้วยโลหะอีกด้วย แต่มีความแข็งแรงน้อยกว่าโลหะ ทำให้เกิดการสึกกร่อนของฟันมากกว่า และรวมถึงราคาค่อนข้างสูง ดังนั้นการครอบฟันด้วยเซรามิกจะมีด้วยกัน 2 ชนิด คือ
- ครอบฟันเซรามิกล้วนด้วยแบบแก้วเซรามิก (All-resin crown) เป็นสีที่เหมือนธรรมชาติสวยงาม แต่มีความแข็งแรงระดับปานกลาง
- ครอบฟันเซรามิกล้วนด้วยแบบเซอร์โคเนีย (Zirconia) ซึ่งเป็นการครอบฟันโดยใช้คอมพิวเตอร์ออกแบบขึ้นรูปฟันจึงได้รับความนิยมมากที่สุดในปัจจุบัน มีความทนทานที่แข็งแรงกว่าแบบแรก แต่มีความสวยงามน้อยกว่า
3. ครอบฟันด้วยเซลินล้วน
ครอบฟันด้วยเรซิน (All Resin Crown) เป็นวัสดุจากอะคริลิกเรซินมาทำการครอบฟัน จึงเป็นวัสดุที่มีใกล้เคียงกับบริเวณข้างๆที่ต้องการแก้ไข จึงมีราคาย่อมเยากว่า มีความแข็งแรงต่ำ เกิดการชำรุดเสียได้ง่าย จึงใช้ครอบฟันชั่วคราวระหว่างรอการครอบฟันถาวร
4. ครอบฟันด้วยโลหะเคลือบเซรามิก
ครอบฟันด้วยโลหะเคลือบเซรามิก (Porcelain Fused to Metal Crown, PFM) เป็นการครอบฟันที่เหมาะกับแก้ไขฟันกราม โครงสร้างมีความแข็งแรง โดยจะใช้โลหะครอบในบริเวณฐานฟันเพิ่มความแข็งแรง ก่อนที่จะใช้เซรามิกในการเคลือบอีกชั้นหนึ่ง คงความสวยงามจากด้านนอกให้ดูเป็นธรรมชาติ มีราคาถูกว่าครอบฟันแบบเซรามิกซึ่งนิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย แต่ไม่เหมาะกับผู้ที่ชอบนอนกัดฟัน อาจจะทำให้ฟันสึกกร่อนได้เร็วจนเห็นเนื้อโลหะที่ครอบฐานฟันได้
5. ครอบฟันด้วยเหล็กไร้สนิม
ครอบฟันด้วยเหล็กไรสนิม (Stainless Steel Crown: SSC) จะเหมาะกับเด็กฟันน้ำนมที่ต้องการครอบฟันป้องกันฟันผุ โดยไม่ต้องเข้าพบแพทย์บ่อยๆ ทำจากสเตนเลสล้วนในรูปแบบที่ครอบฟันสำเร็จรูปนั้นเอง หลังจากฟันแท้ขึ้นฟันที่ครอบฟันจะหลุดออกเองได้
ข้อดีของการครอบฟัน
ข้อดีของการครอบฟัน เพื่อสุขภาพของฟันที่ดีขึ้น ปรับปรุงสุขภาพช่องปาก เพื่อเพิ่มความมั่นใจ ฟื้นฟูการทำงานของฟันให้กลับมาเป็นปกติ หมดความกังวลต่อการรับประทานอาหาร หรือเพิ่มความมั่นใจในใช้ชีวิตประจำวันได้ รวมถึงการป้องกันฟันที่เสียหายจากฟันผุ หรือครอบฟันที่แตกร้าวขนาดใหญ่ได้
การครอบฟันจึงเป็นการทำทันตกรรมที่ติดแน่นถาวร ท่านสามารถใช้ชีวิตได้อย่างปกติหมดกังวลในเรื่องอายุของวัสดุที่ใช้ครอบฟัน หากท่านได้ปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ พร้อมทั้งดูแลรักษาสุขภาพในช่องปากอย่างสม่ำเสมอนั้นเอง
ข้อเสียของการครอบฟัน
มีข้อพิจารณาก่อนครอบฟันดังนี้
การกรอฟัน และระยะเวลาในการรักษา : ปกติการทำครอบฟัน จะต้องใช้ระยะเวลาในการกรอฟันตัดเนื้อฟันให้มีรูปร่างขนาดที่เหมาะสมกับการครอบฟัน รวมถึงการกรอฟันนี้อาจจะมีโอกาสทำให้โพรงประสาทของฟันเกิดอันตรายได้ ซึ่งไม่อาจจะเปลี่ยนใจทีหลังกับการกรอฟันได้ รวมไปจนถึงการเข้าพบคุณหมอบ่อย พร้อมทั้งอาจจะใช้ระยะเวลาในการรอคอยการผลิตที่ครอบฟันถาวรจากห้องปฏิบัติการทางทันตกรรม
ค่าใช้จ่าย : การครอบฟันจะเป็นการรักษาที่มีค่าใช้จ่ายสูงกว่าการอุดฟัน
อาการหลังจากการครอบฟัน : หลังจากที่ทำการครอบฟันใหม่แล้วนั้น อาจจะเกิดการเสียวฟันได้ รวมทั้งหากเคี้ยวของแข็งๆมาก อาจจะทำให้ที่ครอบฟันแตกเสียหายหรือหลุดได้ ดังนั้นควรทำตามคำแนะนำของแพทย์ผู้ดูแลอย่างรอบคอบสม่ำเสมอ
ครอบฟันกับวีเนียร์ต่างกันไหม ?
- การครอบฟัน การนำวัสดุจากทันตกรรมที่สามารถใช้มาคลุมฟันที่เกิดความเสียหายในซี่นั้นๆ ที่เกิดจากอุบัติเหตุฟันแตก ฟันผุ หรือฟันสึกกร่อน เนื่องจากฟันเกิดสูญเสียโครงสร้าง มีความเสียหายจนไม่อาจจะใช้การอุดฟันในการแก้ไขได้ จึงต้องใช้การกรอฟันนำเนื้อฟันที่เสียหายออก ก่อนการครอบฟันที่แตกเสียหาย
- วีเนียร์ จึงมักเป็นการใช้ในด้านเคลือบผิวฟัน เพื่อความสวยงาม โดยการนำวัสดุทางทันตกรรมมาวางไว้ที่ผิวหน้าของฟัน สามารถออกแบบแก้ไขสี รูปร่าง พื้นผิวของฟัน และทำการกรอฟันตกแต่งเนื้อฟันด้านหน้าเท่านั้น ซึ่งเป็นการกรอฟันที่บางมากไม่กระทบโครงสร้างของฟัน
ดังนั้นจึงจะเห็นได้ว่าข้อแตกต่างของการครอบฟัน และวีเนียร์มีข้อแตกต่างเพียงจุดประสงค์ในการใช้นั้นเอง
สรุป
ก่อนการครอบฟัน ท่านควรศึกษาคลินิกที่ได้มาตรฐานที่ให้บริการรักษารากฟัน ครอบฟันหรือทางทันตกรรมที่เฉพาะทางอื่นๆที่มีความน่าเชื่อถือ ศึกษาดูข้อมูล การดูรีวิวให้ละเอียดก่อนตัดสินใจทำทันตกรรม การตรวจสอบเทคโนโลยีที่ใช้ปฏิบัติการทันตกรรมของสถานที่นั้นๆ พร้อมทั้งหาคลินิกสะดวกสบายต่อการเดินทางที่สามารถให้บริการคลายข้อสงสัย ความกังวลต่างๆในการทำทันตกรรมของท่านได้ รวมทั้งควรคำนวณค่าใช้จ่ายในการครอบฟันให้ครอบคลุม เนื่องจากต้องใช้ค่าใช้จ่ายที่สูง หวังเป็นอย่างยิ่งว่าข้อมูลข้างต้นจะสามารถช่วยให้ท่านตัดสินใจในการครอบฟันได้นะคะ