เชื้อราบนหนังศีรษะ ปัญหาสุขภาพที่ใครหลายๆคนอาจมองข้าม ด้วยอาการคันหนังศีรษะและผิวลอกเป็นขุย ทำให้บางคนอาจเข้าใจผิดว่าตนแค่เป็นรังแคเท่านั้น แต่จริงๆแล้วคุณอาจมีปัญหาเชื้อราบนหนังศีรษะอยู่ นอกจากอาการคันและหนังศีรษะลอกแล้ว เชื้อราบนหนังศีรษะยังอาจส่งผลให้เกิดอาการผมร่วง และแสบคันหนังศีรษะได้อีกด้วย ผู้ที่เป็นเชื้อราบนหนังศีรษะจึงอาจสูญเสียความมั่นใจจากอาการต่างๆดังกล่าวได้ง่าย วันนี้เราจะพาทุกท่านไปดูสาเหตุที่มาว่าเจ้าเชื้อราบนหนังศีรษะนั้นคืออะไรกันแน่ เราจะป้องกันและแก้ปัญหานี้ได้อย่างไร
เชื้อราบนหนังศีรษะคืออะไร มาทำความรู้จักลักษณะอาการที่ควรระวัง
เชื้อราบนหนังศีรษะ หรือที่หลายๆคนอาจเรียกกันว่า กลาก คือโรคที่เกิดจากการก่อตัวของเชื้อราส่งผลให้เกิดแผลเป็นลักษณะสะเก็ด และผิวหนังแห้งลอกเป็นขุยๆ ซึ่งอาจมีอาการคัน ผมร่วม หรือมีอาการหนังศีรษะอักเสบตามมาก็ได้ โดยเชื้อราที่ทำให้เกิดเชื้อราบนหนังศีรษะสามารถเกิดในบริเวณอื่นๆของร่างกายได้ด้วยเช่นกัน ดังนั้นจึงควรระมัดระวังให้ดีเพื่อไม่ให้เราต้องเสี่ยงรับโรคเหล่านี้เข้ามาสู่ร่างกาย แต่ในคนที่มีร่างกายแข็งแรง ภูมิคุ้มกันสูง แม้จะได้รับเชื้อรามาก็อาจจะไม่แสดงอาการและเป็นเพียงพาหะของโรคเท่านั้น
เชื้อราบนหนังศีรษะมีสาเหตุที่มาจากอะไรบ้าง
สาเหตุที่ทำให้กิดเชื้อราบนหนังศีรษะมักมาจากเชื้อราในลุ่มของ Dermatophytes ซึ่งเมื่อเราได้รับเจ้าเชื้อราในกลุ่มนี้มาแล้วก็จะทำให้เราเกิดอาการต่างๆตามมา ไม่ว่าจะเป็นการคันหนังศีรษะ ผิวหนังแห้งลอก หรือผมร่วง โดยลักษณะอาการอาจแตกต่างออกไปแล้วแต่ว่าเราได้รับเชื้อราสายพันธ์ไหน โดยจะมีเชื้อราประเภทที่ทำให้รากผมอ่อนแอซึ่งส่งผลโดยตรงกับอาการคันและหนังศีรษะลอกเป็นขุย กับเชื้อราประเภทที่ทำให้เส้นผมอ่อนแอที่ส่งผลโดยตรงต่ออาการผมร่วง แต่ไม่ว่าจะเป็นเชื้อราสายพันธ์ไหนก็ทำให้เกิดเชื้อราบนหนังศีรษะทั้งสิ้น
เชื้อราบนหนังศีรษะ ติดต่อกันได้ไหม ติดต่อผ่านอะไรบ้าง
เชื้อราบนหนังศีรษะสามารถติดต่อได้จากหลายช่องทาง เพราะเป็นโรคที่สามารถติดต่อได้ง่าย โดยอาจแบ่งออกเป็น 3 ประเภทใหญ่ๆได้ดังนี้
- เชื้อราบนหนังศีรษะติดต่อจากคน
- เชื้อราบนหนังศีรษะติดต่อจากสัตว์
- เชื้อราบนหนังศีรษะติดต่อจากสิ่งของ
โดยการติดต่อของเชื้อราบนหนังศีรษะจากคนมักพบในเด็กที่มีร่างกายอ่อนแอ ส่วนเชื้อราบนหนังศีรษะที่ติดต่อจากสัตว์มักมาจากสัตว์เลี้ยงเป็นหลัก เพราะเรามักจะไปคลุกคลีใกล้ชิดกับสัตว์เลี้ยงอยู่เสมอ ซึ่งบางคนอาจนอนด้วยกันกับสัตว์เลี้ยง หรือมองว่าการเล่นกับสัตว์เลี้ยงสะอาดปลอดภัยจนไม่ล้างมือหลังสัมผัสสัตว์เลี้ยง
ส่วนกรณีสุดท้ายคือการติดจากสิ่งของ ซึ่งมาจากคนที่เป็นเชื้อราบนหนังศีรษะอีกทีหนึ่ง มักมาจากการใช้สิ่งของร่วมกันโดยไม่รู้ของคนที่อาศัยร่วมกับผู้เป็นเชื้อราบนหนังศีรษะ หรืออีกกรณีหนึ่งคือติดจากร้านทำผมที่ไม่ได้มาตรฐานและไม่มีการทำความสะอาดเท่าที่ควร ทำให้อาจยังมีเชื้อราที่ก่อให้เกิดเชื้อราบนหนังศีรษะจากผู้อื่นที่เราไม่รู้หลงเหลืออยู่ได้
เมื่อเป็นเชื้อราบนหนังศีรษะจะมีอาการอะไรบ้าง ต้องสังเกตอย่างไร
อาการที่อาจเกิดขึ้นเมื่อหัวเป็นเชื้อราหรือเป็นเชื้อราบนหนังศีรษะนั้นมีหลายระดับ ตั้งแต่อาการแบบไม่รุนแรงมากไปจนถึงอาการระดับอักเสบรุนแรง ดังนั้นการสังเกตอาการจึงแตกต่างกันออกไปตามแต่ละบุคคล โดยสังเกตได้จากอาการเหล่านี้
อาการที่เกิดต่อเส้นผม
- สุขภาพผมไม่แข็งแรง ขาดร่วงง่ายกว่าปกติ
- ผมร่วงเป็นจุด เป็นหย่อมๆ สามารถเห็นได้ชัดเจน
อาการที่เกิดต่อหนังศีรษะ
- ผื่นขึ้นบนหนังศีรษะ
- คันหนังศีรษะ
- หนังศีรษะแห้งจนลอกเป็นขุยๆ
อาการที่เกิดบริเวณอื่นๆ
- ต่อมน้ำเหลืองบริเวณใกล้เคียงเช่นบริเวณคอหรือหลังใบหูโตผิดปกติ
อาการเมื่อมีการอักเสบรุนแรง
- มีตุ่มหนองอาจจะเป็นแบบเล็กหรือแบบเป็นก้อนก็ได้
- มีไข้ต่ำ
- เจ็บหนังศีรษะ
- หนังศีรษะมีสีแดง
ทั้งนี้อาการบางอย่างอาจมีที่มาจากโรคหรือสาเหตุอื่นๆก็ได้ ดังนั้นจึงควรสังเกตให้ดีๆก่อนตัดสินใจว่าเราเป็นเชื้อราบนหนังศีรษะจริงหรือไม่
วิธีรักษาเชื้อราบนหนังศีรษะให้ได้ผล
วิธีการรักษาเชื้อราบนหนังศีรษะที่ดีและได้ผลมากที่สุดคือการไปพบแพทย์ เพราะการเป็นเชื้อราบนหนังศีรษะอาจทำให้เกิดการอักเสบได้ และหากรักษาอย่างไม่ถูกวิธีการอักเสบอาจรุนแรงขึ้นจนเกิดเป็นแผลเป็นซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่ว่าใครก็คงอยากหลีกเลี่ยงกันทั้งนั้น
ภายหลังไปพบแพทย์แล้วรูปแบบการรักษาจะประกอบไปด้วยการรักษาดังต่อไปนี้
- ใช้ยาสระผมสำหรับฆ่าเชื้อราบนหนังศีรษะ
- ใช้ยาทานเพื่อรักษาเชื้อราบนหนังศีรษะ
- ใช้ยาทาเชื้อราบนหนังศีรษะ
- ใช้ยาแก้อักเสบและยากดภูมิในกรณีที่เชื้อราบนหนังศีรษะรุนแรงจนเกิดการอักเสบ
- กระตุ้นรากผมในกรณีที่เป็นเชื้อราบนหนังศีรษะรุนแรงจนเกิดแผลเป็น
วิธีการรักษาทั้งหมดที่กล่าวมานี้จะเป็นไปตามคำแนะนำของแพทย์ แล้วแต่อาการของแต่ละบุคคลเท่านั้น หรือเรียกได้ว่าเป็น case by case ไป ดังนั้นคุณควรรีบไปพบแพทย์ให้เร็วที่สุดเมื่อรู้ตัวว่ามีความเสี่ยงที่จะเป็นเชื้อราบนหนังศีรษะ เพื่อให้เริ่มการรักษาได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้นและไม่รอจนเกิดการอักเสบรุนแรง
การรักษาในเบื้องต้นจะเป็นเพียงการใช้ยาเพื่อฆ่าเชื้อราบนหนังศีรษะเท่านั้น ไม่ยุ่งยาก อาจใช้เวลาประมาณ 1 – 3 เดือนในการรักษาแต่หากเป็นผู้ที่มีอาการอักเสบรุนแรง ไม่ว่าจะจากการตอบสนองของร่างกายเองหรือการปล่อยไว้นานจนอักเสบมากขึ้น ก็จะต้องใช้ยาแก้อักเสบเข้าช่วยด้วย และในกรณีสุดท้ายอย่างการเกิดแผลเป็นบนหนังศีรษะ ในกรณีนี้จะต้องปรึกษาแพทย์เพื่อเลือกกรรมวิธีช่วยกระตุ้นรากผมและฟื้นคืนผมที่เสียไปให้กลับมาแข็งแรงดังเดิม เพราะการรักษาเชื้อราบนหนังศีรษะไม่ใช่แค่การรักษาโรคให้หายไปเท่านั้น แต่ต้องรักษาความมั่นใจและฟื้นฟูสุขภาพศีรษะให้กลับมาดีดังเดิมด้วย
นอกจากการรักษาเชื้อราบนหนังศีรษะแล้ว ถ้าอยากจะให้ได้ผลดีที่สุดคือการไม่กลับมาเป็นเชื้อราบนหนังศีรษะอีก หรือไม่เป็นเชื้อราบนหนังศีรษะเลยตั้งแต่แรก ซึ่งการจะป้องกันเชื้อราบนหนังศีรษะได้ก็มีหลายวิธีด้วยกัน เช่น การรักษาความสะอาดทั้งตัวเองและสิ่งของรอบตัว การรักษาสุขภาพร่างกายให้แข็งแรง การไม่ใช้ของส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น การระมัดระวังหลีกเลี่ยงไม่เกาศีรษะแรงจนเกิดแผล หากทำได้ดังนี้ก็จะป้องกันกลากหรือเชื้อราบนหนังศีรษะได้เป็นอย่างดี
ส่วนในกรณีที่จำเป็นต้องอยู่ร่วมกับผู้ที่เป็นเชื้อราบนหนังศีรษะก็ยังสามารถป้องกันไม่ให้ติดต่อกันได้ด้วยวิธีการดังต่อไปนี้คือ
- แยกของใช้ผู้ป่วยจากคนอื่นให้ชัดเจนและทำความสะอาดของใช้ผู้ป่วยพร้อมฆ่าเชื้อรา โดยอาจใช้ความร้อนและน้ำยาฆ่าเชื้อ
- ทำความสะอาดบริเวณโดยรอบผู้ป่วยเพื่อป้องกันไม่ให้เชื้อราไปติดสิ่งของต่างๆ
- ใช้ยาสระผมฆ่าเชื้อราบนหนังศีรษะแบบเดียวกับที่ผู้ป่วยใช้ โดยมีข้อแนะนำว่าให้ทุกคนรวมถึงสัตว์เลี้ยงในบ้านไปตรวจกับแพทย์ก่อนเพื่อความมั่นใจ
สรุป
สรุปแล้วเชื้อราบนหนังศีรษะเป็นโรคที่ทำให้คนจำนวนมากสูญเสียความมั่นใจจากอาการที่มองเห็นได้ชัด โดยเชื้อราบหนังศีรษะเกิดจากเชื้อราประเภทหนึ่งซึ่งอาจติดต่อจากคน สัตว์ หรือสิ่งของก็ได้ เชื้อราดังกล่าวแบ่งออกเป็นหลายประเภทย่อยที่ส่งผลต่ออาการที่ต่างกัน ดังนั้นเราควรเฝ้าระวังและป้องกันให้ดีโดยวิธีการง่ายๆคือการแยกของใช้ตัวเองออกจากผู้อื่นให้ชัดเจน รักษาความสะอาดอยู่เสมอ และรู้ลักษณะอาการของเชื้อราบนหนังศีรษะเพื่อให้เมื่อมีอาการที่น่าสงสัยก็สามารถไปพบแพทย์ได้อย่างทันท่วงที เพราะยิ่งพบแพทย์เร็วมากเท่าไหร่ ก็ยิ่งทำการรักษาและลดโอกาสเกิดการอักเสบรุนแรงต่อไปได้มากเท่านั้น โดยอาการของเชื้อราบนหนังศีรษะอาจมีลักษณะคล้ายรังแค คือผิวแห้งลอกเป็นขุย แต่กลากหรือเชื้อราบนหนังศีรษะนั้นอาจมีอาการผมร่วงเป็นหย่อม ผมร่วงง่าย และอาการแสบหนังศีรษะร่วมด้วย ในกรณีที่เป็นเชื้อราบนหนังศีรษะรุนแรงก็อาจก่อให้เกิดหนองหรือมีไข้ต่ำๆได้เช่นกัน