ด้วยอายุที่นอกจากจะเป็นเพียงตัวเลขแล้ว ยังเป็นปัจจัยที่ส่งผลให้ร่างกายเกิดการเปลี่ยนแปลงมากมาย โดยเฉพาะริ้วรอยบนใบหน้าที่เกิดรอยเหี่ยวย่นและผิวหย่อนคล้อยสร้างความกังวลให้แก่ใครหลาย ๆ คน แล้วริ้วรอยเหล่านี้ คืออะไร บริเวณส่วนไหนบนใบหน้าที่เกิดริ้วรอยบ้าง สาเหตุของการเกิดริ้วรอยเหล่านี้ คืออะไร เราจะสามารถหาวิธีในการลดรอยเหี่ยวย่นเหล่านี้ได้อย่างไร แล้วจริงหรือไม่ ว่า เราสามารถป้องกันการเกิดปัญหาเหล่านี้ได้จริง
ริ้วรอย คือ
ริ้วรอย คือ รอยพับที่เกิดขึ้นบนผิว ส่งผลให้ใบหน้ามีริ้วรอย เหี่ยวย่น และผิวหย่อนคล้อย เป็นสัญญาณของอายุที่เพิ่มมากขึ้น ซึ่งเกิดจากปัจจัยต่าง ๆ ทั้งความเสื่อมของคอลลาเจนและอีลาสตินในผิวหนัง การแสดงสีหน้าซ้ำๆ การสัมผัสแสงแดด การสูบบุหรี่ และพันธุกรรม
ริ้วรอยแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก ๆ คือ
- ร่องตื้น มักเกิดจากการสลายตัวของคอลลาเจน และมักพบในบริเวณผิวที่โดนแดดบ่อย ๆ
- ร่องลึก มักเกิดจากการแสดงสีหน้าซ้ำ ๆ ในบริเวณที่มีการใช้งานกล้ามเนื้อบ่อย ๆ เช่น รอบปากและดวงตา
ซึ่งริ้วรอยย่นเหล่านี้ ล้วนแต่เป็นเรื่องธรรมชาติที่เราสามารถดูแลรักษาและป้องกันได้ ไม่ว่าจะเป็นการดูแลตัวเอง การรักษาทางการแพทย์ และเครื่องสำอางมากมาย รวมถึงการใช้เซรั่มลดริ้วรอยต่าง ๆ ที่มีเป้าหมาย เพื่อกระตุ้นการสร้างคอลลาเจน ผ่อนคลายกล้ามเนื้อที่ก่อให้เกิดริ้วรอย หรือกำจัดผิวหนังชั้นนอกที่เสียหาย เพื่อเผยผิวที่เรียบเนียนและดูอ่อนกว่าวัย
บนใบหน้ามีริ้วรอยบริเวณใดบ้าง
รอยย่นต่าง ๆ เหล่านี้ สามารถเกิดขึ้นได้ทั่วทั้งร่างกาย โดยเฉพาะริ้วรอยบนใบหน้าที่นิยมเกิดมากที่สุด อีกทั้งยังเป็นบริเวณที่เห็นได้ง่ายที่สุดด้วยเช่นกัน โดยริ้วรอยเหล่านี้ ได้แก่
- ริ้วรอยหน้าผาก เป็นบริเวณที่เด่นชัดมาก ด้วยรอยย่นหน้าผากเกิดจากการแสดงออกทางสีหน้าซ้ำ ๆ เช่น การเลิกคิ้ว การขมวดคิ้ว เป็นต้น ส่งผลให้หน้าผากย่นในที่สุด หากเราต้องการลดริ้วรอยหน้าผาก เราก็ควรจะลดการแสดงอาการเหล่านี้ลง
- รอยย่นระหว่างคิ้ว เป็นริ้วรอยที่บริเวณระหว่างคิ้วและเหนือจมูก เกิดจากการเหล่หรือขมวดคิ้วบ่อย ๆ จนเกิดเป็นร่องลึกขึ้น
- รอยตีนกา คือ ริ้วรอยเล็ก ๆ ที่ปรากฏบริเวณหางตา ซึ่งจะเห็นชัดเจนริ้วรอยหางตาเวลายิ้ม ซึ่งเกิดจากการยิ้ม ตาเข และการโดนแสงแดดเป็นประจำ
- ริ้วรอยใต้ตา หรือ ริ้วรอยรอบดวงตา จะเห็นรอยย่นใต้ตาได้อย่างชัดเจน เกิดจากปัจจัยต่าง ๆ เช่น อายุที่มากขึ้น การสูญเสียความยืดหยุ่นของผิวหนัง และการสัมผัสโดนแสงแดด
- ริ้วรอยร่องแก้มเป็นบริเวณด้านข้างของจมูกไปยังมุมปาก ซึ่งมักจะเด่นชัดขึ้นตามอายุและการเคลื่อนไหวบนใบหน้า
ต้นเหตุของริ้วรอย
ริ้วรอยบนใบหน้าสามารถเกิดขึ้นได้จากหลาย ๆ ปัจจัยทั้งปัจจัยภายในและภายนอก โดยบางปัจจัย เราก็ไม่สามารถป้องกันหรือควบคุมได้ หากแต่ถ้าเราทราบก่อน ก็สามารถป้องกันได้ ดังนี้
- อายุที่เพิ่มมากขึ้น เป็นกระบวนการตามธรรมชาติ ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุหลักของริ้วรอย เมื่อเราอายุมากขึ้น ผิวของเราจะยืดหยุ่นน้อยลงและบางลง ซึ่งนำไปสู่การก่อตัวของริ้วรอย
- การผลิตคอลลาเจนและอีลาสตินลดลง ทำให้ผิวสูญเสียความกระชับและความยืดหยุ่น ส่งผลให้เกิดรอยย่นได้ง่าย
- รังสีอัลตราไวโอเลต (UV) จากดวงอาทิตย์เป็นตัวการสำคัญที่ทำให้เกิดริ้วรอย การได้รับแสงแดดเป็นเวลานานและไม่มีการป้องกันสามารถทำลายคอลลาเจนและเส้นใยอีลาสตินในผิวหนัง นำไปสู่การแก่ก่อนวัยและการก่อตัวของริ้วรอย
- การสูบบุหรี่ ด้วยสารเคมีในควันบุหรี่สามารถเร่งการสลายตัวของคอลลาเจนและอีลาสตินในผิวหนัง ทำให้เกิดรอยย่นเพิ่มขึ้น
- การดูแลผิวที่ไม่เหมาะสม เช่น การไม่ทำความสะอาด ไม่เพิ่มความชุ่มชื้น และดูแลผิวจากสภาวะมลพิษต่าง ๆ ซึ่งอาจมีส่วนทำให้เกิดริ้วรอยได้
- พันธุกรรมในครอบครัว ก็ส่งผลให้เกิดริ้วรอยก่อนวัยหรือเด่นชัดกว่าคนอื่น ๆ ด้วยปัจจัย เช่น การผลิตคอลลาเจน ความหนาของผิวหนัง และกระบวนการชราตามธรรมชาติ
- การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนที่เกิดขึ้นตามอายุ เช่น การลดลงของระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนในช่วงวัยหมดประจำเดือน อาจทำให้เกิดริ้วรอยได้
- การขาดสารอาหารที่จำเป็น รวมถึงความชุ่มชื้น ซึ่งอาจจะส่งผลต่อสุขภาพของผิวได้ เพราะการรับสารอาหารที่ไม่เพียงพอ ทำให้ร่างกายไม่สามารถซ่อมแซมและรักษาโครงสร้างผิว ซึ่งอาจนำไปสู่การเกิดริ้วรอยได้
แนะนำวิธีลดริ้วรอย
หากริ้วรอยเหล่านี้ กำลังกวนใจคุณอยู่ เราขอแนะนำ 8 วิธีในการลดริ้วรอยง่าย ๆ ที่คุณก็สามารถทำเองได้ หรือสามารถเลือกวิธีนี้แก้ปัญหาดังกล่าว
1. บำรุงผิวด้วยครีมหรือโลชั่น
บำรุงผิวด้วยครีมหรือโลชั่น โดยเฉพาะครีมลดริ้วรอยที่เน้นการดูแลผิวที่เกิดรอยย่นเป็นพิเศษ ยิ่งการใช้มอยเจอร์ไรเซอร์และผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่เน้นให้ความชุ่มชื้นเป็นประจำ ก็จะช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นและลดริ้วรอยได้ โดยให้มีส่วนผสม เช่น เรตินอยด์ กรดไฮยาลูโรนิก เปปไทด์ และสารต้านอนุมูลอิสระ ซึ่งสามารถช่วยกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนได้
2. การปกป้องผิวจากแสงแดด
รังสีอัลตราไวโอเลต (UV) จากดวงอาทิตย์สามารถเร่งอายุผิวและก่อให้เกิดริ้วรอยได้ ดังนั้น ก่อนออกนอกบ้านเราควรใช้ครีมกันแดดที่มีค่า SPF สูง ทุกวัน แม้ในวันที่มีเมฆมาก หรือใช้อุปกรณ์อื่น ๆ เสริม เช่น สวมหมวกปีกกว้าง สวมแว่นกันแดด และใช้ร่ม เมื่อเดินท่ามกลางแดดแรง
3. รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
การรับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยผัก ผลไม้ โปรตีนไม่ติดมัน และไขมันดี สามารถช่วยส่งเสริมสุขภาพผิวให้อิ่มเอิบได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะอาหารที่อุดมด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น ผลเบอร์รี่ ผักใบเขียว และถั่ว นอกจากจะช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระแล้ว ยังช่วยป้องกันผิวจากความเสียหายได้อีกด้วย
4. การดื่มน้ำให้เพียงพอ
นอกจากการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์แล้ว เรายังต้องดื่มน้ำให้เพียงพอต่อความต้องการในแต่ละวัน เพราะน้ำถือว่าเป็นปัจจัยหลักที่สำคัญต่อร่างกาย ด้วยน้ำทำให้ผิวมีความชุ่มชื้น สามารถรักษาความยืดหยุ่นของผิวได้ ชะลอการเกิดริ้วรอยได้
5. การนอนหลับพักผ่อน
การนอนหลับพักผ่อนที่มีคุณภาพ จัดว่าเป็นสิ่งสำคัญสำหรับสุขภาพผิว เพราะการที่เราพักผ่อนไม่พอ หรือนอนน้อย ผิวจะเป็นสิ่งแรกที่ได้รับผลกระทบก่อน ดังนั้น เราจึงควรตั้งเป้าหมายการนอนหลับอย่างน้อย 7 – 9 ชั่วโมงในแต่ละคืน เพื่อให้ร่างกายสามารถฟื้นฟูผิวได้ตามธรรมชาติ
6. หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่
การสูบบุหรี่ทำลายคอลลาเจนและเส้นใยอีลาสตินในผิวหนัง นำไปสู่การแก่ก่อนวัยและริ้วรอยที่เพิ่มขึ้น รวมถึงการดื่มแอลกอฮอล์ด้วยเช่นกัน การดื่มแอลกอฮอล์ที่มากเกินไป อาจจะทำให้ผิวขาดน้ำและมีส่วนทำให้คอลลาเจนแตกตัวได้
7. การฝึกบริหารใบหน้า
แม้ว่า สาเหตุหนึ่งของการเกิดริ้วรอยคือ การแสดงสีหน้าซ้ำ ๆ หรือการใช้งานกล้ามเนื้อบ่อย ๆ เราสามารถออกกำลังกายใบหน้า หรือใช้เทคนิคการนวดในการผ่อนคลายกล้ามเนื้อ กระตุ้นการไหลเวียนโลหิต และช่วยให้ใบหน้ามีความอ่อนเยาว์มากยิ่งขึ้น แต่เราจะต้องออกกำลังกายหรือนวดให้ถูกวิธี
8. ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
นอกจากการลดริ้วรอยด้วยตนเองตามที่กล่าวไปแล้ว หากเราต้องการลดริ้วรอยอย่างเร่งด่วนหรือเห็นผลลัพธ์ชัดเจน เรายังสามารถปรึกษาแพทย์ผิวหนังหรือผู้เชี่ยวชาญด้านความงาม เช่น การใช้เลเซอร์ การฉีดฟิลเลอร์ การทำโบท็อกซ์ การผ่าตัดยกกระชับใบหน้า เป็นต้น แต่ทั้งนี้ จะต้องเข้ารับการรักษากับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญและสถานพยาบาลที่ได้มาตรฐานเท่านั้น เพื่อความปลอดภัย
ริ้วรอย ป้องกันได้ไหม
สำหรับริ้วรอยนั้น แม้ว่า เราไม่สามารถป้องกันการเกิดริ้วรอยได้อย่างสมบูรณ์ แต่เราก็มีวิธีการในการช่วยป้องกันเกิดรอยย่นเหล่านี้ได้ คือ
- ลดการสัมผัสแสงแดด ทาครีมกันแดดที่มีค่า SPF สูงเป็นประจำ หรือมีอุปกรณ์ปกป้องผิวจากแสงแดด เช่น หมวก ร่วม หรือแว่นกันแดด เป็นต้น
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ครบ 5 หมู่ที่อุดมด้วยผักและผลไม้ และดื่มน้ำให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายต่อวัน
- เติมความชุ่มชื้นให้ผิวอย่างเป็นประจำ และใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่เหมาะกับสภาพผิว โดยเฉพาะการใช้ครีมลดริ้วรอยที่เน้นการจัดการปัญหาริ้วรอยโดยเฉพาะ
- ผ่อนคลายความเครียด ควรมีวิธีการจัดการความเครียดอย่างเหมาะสม เช่น เทคนิคการผ่อนคลาย ออกกำลังกาย ทำงานอดิเรก เป็นต้น
- หลีกเลี่ยงการแสดงออกทางสีหน้าซ้ำ ๆ เช่น การเหล่ตา ขมวดคิ้ว หรือยิ้ม ควรผ่อนคลายกล้ามเนื้อใบหน้า ลดการเกิดริ้วรอยบนใบหน้า
- ฝึกนิสัยการนอนหลับที่ดี โดยนอนหลับให้เพียงพอในแต่ละคืนและสร้างกิจวัตรการนอนหลับที่สม่ำเสมอ เพื่อฟื้นฟูผิว
สรุปเรื่องริ้วรอย
ริ้วรอย คือ รอยพับที่เกิดขึ้นบนผิว ส่งผลให้ใบหน้ามีริ้วรอย เหี่ยวย่น และผิวหย่อนคล้อย แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ ร่องตื้นและร่องลึก ซึ่งเกิดจากปัจจัยต่าง ๆ เช่น อายุที่เพิ่มมากขึ้น การแสดงสีหน้าซ้ำๆ การสัมผัสแสงแดด การสูบบุหรี่ พันธุกรรม เป็นต้น โดยเราสามารถลดริ้วรอยด้วยการใช้ครีมลดริ้วรอย หลีกเลี่ยงแสงแดด รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ พักผ่อนให้เพียงพอ ผ่อนคลายความเครียด หรืออาจใช้การรักษาทางการแพทย์ เพื่อรักษาริ้วรอยที่เกิดขึ้นได้